βλαστογονία

Στη βιολογία, β. ονομάζεται ένας από τους τρόπους της αγενούς ή άφυλης αναπαραγωγής των οργανισμών, με σχηματισμό στον μητρικό οργανισμό εκβλαστημάτων, που όταν αποχωριστούν, σχηματίζουν ένα αυθύπαρκτο και αυτόνομο οργανισμό. Η β., που λέγεται και βλαστογένεση, παρατηρείται και στα φυτά και στα ζώα. Στη β. των φυτών οφείλονται τα κάθε είδους μοσχεύματα και οι παραφυάδες και οι καταβολάδες των φανερογάμων, και στη β. των ζώων ο σχηματισμός των αποικιών και η αναγεννητική ικανότητα των μεταζώων. Η β. των ζώων είναι εξωτερική και εσωτερική. Στην πρώτη περίπτωση τα εκβλαστήματα σχηματίζονται στο μητρικό σώμα ή πάνω σε ειδικές εξάρσεις, ενώ στη δεύτερη το νέο άτομο αναπτύσσεται από απομονωμένο εσωτερικό τμήμα του μητρικού σώματος. Κατά τη β. των πρωτοζώων, μερικές φορές οι νεαροί βλαστοί παραμένουν στο μητρικό κύτταρο και σχηματίζουν αποικία. Οι αποικίες των μεταζώων (σπόγγοι, υδροειδή, ανθόζωα, βρυόζωα και ασκίδια) παράγονται και αυτές με β., αλλά με πιο πολύπλοκο τρόπο, και ο διαφορισμός είναι τόσο έντονος ώστε παρατηρείται το φαινόμενο του πολυμερισμού, κατά το οποίο τα διάφορα μέλη της αποικίας έχουν το καθένα δική του μορφή και λειτουργία. Η β. μπορεί να προκληθεί και τεχνητά με ποικίλες επιδράσεις στον μητρικό οργανισμό, όπως π.χ. με εγκαύματα.